Nieletni sprawca czynu zabronionego: pojęcie, rodzaje i skala przestępczości nieletnich oraz zasady postępowania wobec nich
W Polsce, jak i na całym świecie, przestępczość nieletnich stanowi istotny problem społeczny oraz prawny. W ostatnich latach można zaobserwować wzrost liczby przestępstw popełnianych przez osoby poniżej 18 roku życia, co rodzi konieczność podejmowania działań mających na celu zapobieganie takim zjawiskom oraz stosowanie odpowiednich środków wobec nieletnich sprawców.
Pojęcie i rodzaje przestępczości nieletnich
Przestępczość nieletnich to ogół czynów zabronionych popełnianych przez osoby poniżej 18 roku życia. W polskim prawie karnym mamy do czynienia z dwoma rodzajami przestępstw nieletnich – przestępstwami typu klasycznego oraz tzw. przestępstwami statusowymi. Przestępstwa typu klasycznego to te, które są karalne również dla osób dorosłych, np. kradzież czy pobicie. Przestępstwa statusowe to natomiast te, które są karalne tylko dla nieletnich, np. ucieczka z domu, wagary szkolne czy spożywanie alkoholu. W praktyce najczęściej występującymi przestępstwami nieletnich są kradzieże, włamania, rozboje, przemoc wobec rówieśników oraz narkotyki.
W Polsce skala przestępczości nieletnich jest niepokojąca, a czyny zabronione zwłaszcza w zakresie przestępstw przeciwko mieniu oraz przeciwko życiu i zdrowiu. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że większość sprawców to osoby powtarzające czyny zabronione, co świadczy o potrzebie wprowadzenia skuteczniejszych metod resocjalizacji i prewencji.
Zasady postępowania wobec nieletnich sprawców
W polskim prawie karnym obowiązuje zasada odpowiedzialności karnej nieletnich sprawców czynów zabronionych. Oznacza to, że osoba poniżej 18 roku życia może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej, jednakże postępowanie wobec niej będzie miało inny charakter niż w przypadku osób dorosłych. W każdej takiej sprawie niezwykle ważna jest rola adwokata ds. prawa karnego. W Gdańsku zachęcamy do skorzystania z usług naszej Kancelarii Adwokackiej, która specjalizuje się w tym zakresie.
W przypadku nieletnich sprawców przestępstw kładzie się nacisk na resocjalizację i edukację, a nie na wymierzenie surowej kary. W tym celu stosuje się m.in. środki wychowawcze, takie jak nadzór kuratora, umieszczenie w placówce opiekuńczo-wychowawczej czy obowiązek uczestnictwa w zajęciach resocjalizacyjnych.